قرارداد فرانشیز (Franchise)

قرارداد فرانشیز (Franchise)

در واقع فرانشیز گیرنده کسب و کار مستقلی ندارد و حق امتیاز استفاده از کسب و کار را دریافت می‌کند و از این طریق شبکه‌ای از کسب و کارها و شرکت‌های کوچک ایجاد می‌شود که هدف تمام این شرکت‌ها یکسان می‌باشد و در راستای اهداف شرکت اصلی تلاش می‌کنند.

انواع قرارداد فرانشیز (Franchise)

فرانشیز یک استراتژی کسب و کار است و قرارداد آن انواع مختلفی دارد که به آن می‌پردازیم:

قرارداد فرانشیز تولیدی: در این نوع قراردادها دانش و تکنولوژی‌های لازم برای تولید محصول در اختیار شرکتی دیگر قرار می‌گیرد. برای مثال هنگامی که هزینه تولید کالا در یک کشور بالا باشد با استفاده از این قرارداها می‌توان در دیگر کشورها که هزینه تولید پایین‌تر است اقدام به تولید محصولات کنند.

قرارداد فرانشیز توزیعی: در این نوع قرارداد فروش و توزیع کالای تولیدی مد نظر است. در واقع فراشیز گیرنده در این قرارداد نقش واسطه را برای فروش و توزیع محصولات از طریق یک شبکه ارتباطی بر عهده می‌گیرد.

قرارداد فرانشیز خدماتی: در این نوع قرارداد فرانشیزگیرنده تحت نام یک برند فعالیت می‌کند و به ارائه خدمات و محصولات در مکان‌های مختلف می‌پردازد.

این مدل کسب و کار به علت کاهش ریسک و افزایش امنیت شغلی که باعث پیشرفت سریع می‌گردد بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرد. شاید به نام ترین کسب و کار شناخته شده که از این قرارداد استفاده می‌کند مک دونالد باشد. از دیگر برندها که در حوزه رستوران‌های زنجیره‌ای تحت قرارداد فرانشیز فعالیت می‌کنند می‌توان به کی اف سی، استار باکس، برگر کینگ و … اشاره کرد.

تفاوت فرانشیز و لیسانس

بسیاری از افراد حق فرانشیز و لیسانس را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. لیسانس قراردادی است که میان فرد دارنده مال فکری مانند مالک حق اختراع یا علامت تجاری و فرد دیگری که می‌خواهد از این مال فکری بهره برداری کند. تفاوت های اصلی فرانشیز و لیسانس شامل:

نحوه نظارت و کنترل بر عملیات اجرایی : دامنه نظارت در قرارداد فرانشیز گسترده می‌باشد و اختیار اخذ تصمیمات لازم نیز در خصوص اشتغال به تجارت فرانشیزگیرندگان را نیز دارا می‌باشد. همچنین به صورت فعال نظارت از سوی فرانشیز دهنده بر فرانشیز گیرنده برقرار است.

وجود شهرت و موفقیت تجاری:در قرارداد فرانشیز شروط اولیه‌ی انعقاد قرارداد توفیق تجاری و تجاری سازی می‌باشد در واقع در قرارداد لیسانس به بحث شهرت و برند سازی و میزان فروش محصول توجهی نمی‌شود اما در قرارداد فرانشیز تمامی این مسائل مورد بررسی قرار می‌گیرد.

ارتقای شهرت علامت تجاری: در قرارداد فرانشیز بر خلاف قرارداد لیسانس گیرنده حق امتیاز، در تلاش برای ارتقای این برند تجاری می‌باشد.

شخصی و غیرقابل انتقال بودن قرارداد: به دلیل زنجیره‌ای بودن و تاثیری که هر فرانشیز بر شهرت کل برند دارد، فرانشیز گیرنده بدون کسب موافقت قبلی فرانشیز دهنده حق انتقال قرارداد به ثالث را ندارد. اما در قرارداد لیسانس شخصیت لیسانس گیرنده و انتقال به ثالث اهمیت چندانی ندارد.