کالای متروکه

کالای متروکه

در تجارت و فعالیت‌های بازرگانی احتمالا اصطلاح کالای متروکه را شنیده‌اید. در واقع کالای متروکه، کالایی است ظرف مهلت قانونی مشخص شده از گمرک ترخیص نشود. در واقع صاحبان این کالا به هر دلیلی به گمرک جهت خروج کالا مراجعه نکرده است و یا مجوزات لازم را برای ترخیص همراه نداشته است.

بسیاری از صاحبان کالا به دلیل کمبود نقدینگی امکان ترخیص را ندارند بنابراین پس از مهلت تعیین شده کالا متروکه شناخته می‌شود و از طریق حراج، مزایده کتبی و یا خرده فروشی به فروش خواهد رسید. پس از فروش کالا، گمرک هزینه های خود را از مبلغ کم کرده و مازاد آن را در قبال ارائه اسناد به صاحب کالا برمی‌گرداند.

بر اساس ماده 24 قانون امور گمرکی مدت مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرکی از تاریخ تحویل کالا به این اماکن سه ماه است. در صورت تقاضای کتبی صاحبان کالا یا شرکتهای حمل ‌و نقل در مورد کالای عبوری و وجود علل موجه به تشخیص گمرک و با پرداخت هزینه انبارداری تا تاریخ موافقت گمرک این مدت حداکثر تا دو ماه دیگر قابل تمدید است. درصورتی که ظرف مهلت مقرر صاحب کالا برای انجام تشریفات گمرکی و پرداخت وجوه متعلقه اقدام ننماید کالا مشمول مقررات متروکه می‌شود. چنانچه کالا به انبارهای گمرکی متعدد منتقل و نگهداری شود مدت توقف از زمان ورود کالا به اولین انبار گمرکی محاسبه می‌شود. مهلت توقف مرسولات پستی غیرتجاری تابع مقررات پست است.

اما در مورد کالاهای فاسد شدنی اگر امکانات لازم برای نگهداری کالای فاسدشدنی و کالایی که نگهداری آن هزینه اضافی ایجاد می‌کند، در انبارهای گمرکی موجود نباشد، باید بلافاصله پس از تخلیه و تحویل، ترخیص و یا با مسؤولیت صاحب کالا و نظارت گمرک به انبار مناسب منتقل شود. در غیر این ‌صورت، مرجع تحویل‌گیرنده هیچ‌ گونه مسؤولیتی در قبال ضایع یا فاسد شـدن آنها ندارد و گمرک بلافاصـله مقررات متروکه را در مورد آن کالا اعمال می‌نماید.

همچنین چنانچه ظرف یک‌ماه کالاهایی که برای آن سند ترخیص یا فروش صادر گردیده است از انبارها خارج نشود مشمول مقررات متروکه می‌شود. این مهلت با اعلام موافقت مرجع تحویل‌گیرنده و گمرک قابل تمدید است.

تا زمانی که کالا به انتظار اعلام نظر قطعی گمرک در انبارهای گمرکی متوقف گردد، کالا متروکه نمی‌شود.

لازم به ذکر است تعیین مهلت توقف کالا در مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی بر اساس ضوابط قانونی مناطق مذکور، در اختیار سازمانهای مسؤول این مناطق است. کالاهایی که در این مناطق پس از انقضاء مهلت‌های اعطائی توسط سازمان‌های مذکور مهلت منقضی، اعلام می‌شوند نیز مشمول مقررات کالای متروکه می‌گردند.